Veel mensen in een burn-out willen maar één ding: zo snel mogelijk weg van de huidige werkplek. Weg van die stressvolle omgeving, die vervelende manager, de collega die alles op jouw bordje schuift en tot overmaat van ramp lijkt het alsof niemand verantwoordelijkheid neemt dat het werk afkomt, behalve jij. Deze gevoelens van woede, frustratie en teleurstelling zijn herkenbaar en de oplossing lijkt zo voor de hand te liggen. Ontslag nemen en ergens anders opnieuw beginnen. ‘Dan voel ik me vast snel weer beter’, hoor ik mensen vaak zeggen. Toch is de praktijk weerbarstiger.
Er zitten namelijk twee grote nadelen aan het halsoverkop afscheid nemen van je baan en werkgever als je ziek thuis zit. De belangrijkste in mijn ogen is dat het je dieperliggende problemen of klachten niet laat verdwijnen. Als je perfectionistische neigingen hebt, zullen die ook vroeg of laat in een andere baan opspelen. Ten tweede verspeel je een prettige omstandigheid. Zolang je (deels) ziekgemeld bent heb je tijd en ruimte om aan je herstel te werken. Bovendien heeft je werkgever de plicht om je te ondersteunen bij je herstel. Bijvoorbeeld in het faciliteren van een gespecialiseerde coach. Wat is dan wel een verstandige keuze?
Laten we bij het begin beginnen. Massa’s mensen hebben een baan die ze eigenlijk niet leuk vinden of die niet past bij hun talenten. De reden om toch te blijven zitten kan divers zijn. Bijvoorbeeld angst om uit de comfortzone te stappen of financiële verplichtingen zoals het moeten onderhouden van een gezin. Ook loyaliteit naar ouders en omgeving, of status die samenhangt met een bepaalde functie of inkomen, komen regelmatig voorbij. Tot slot zijn er ook legio mensen die überhaupt geen idee hebben wat ze anders moeten gaan doen en om die reden maar in dezelfde niet-vervullende baan blijven hangen.
Daar is op zich niks mis mee. Totdat vroeg of laat het leven je helpt om uit deze freeze te geraken. Lichamelijke en mentale klachten spelen op en die mondden uit in een gevoel van hevige stress of totaal opgebrand zijn. Je lichaam trekt aan de noodrem en piepend en krakend kom je tot stilstand. Je hebt een burn-out en moet je ziekmelden op je werk. Geen idee hebbend hoe je weer in beweging komt en welke richting je op moet. Het is niet voor niets dat ik een burn-out steeds vaker definieer als: ‘een signaal dat iemand ver van zijn eigen levenspad is afgedwaald’. Herkenbaar? Mooi, dan duiken we nog wat verder de diepte in!
Stap één in het herstelproces is altijd lichamelijk en geestelijk tot rust komen. Als je door blijft rennen, sommige mensen blijven dat werkelijk waar proberen, dan raak je al verder van huis. Wanneer je tot rust gekomen bent, ontstaat ruimte voor acceptatie. Acceptatie dat je bent vastgelopen en dat de huidige koers in je leven je blijkbaar niet past. Vervolgens is het belangrijk om opzoek te gaan naar de échte oorzaak van je burn-out. Vaak verborgen in eerdere levensgebeurtenissen, en patronen en overlevingsmechanismes die daaruit zijn ontstaan. Je hebt het gevoel jezelf te zijn kwijtgeraakt.
Op het moment dat de oorzaak helderder wordt en je merkt dat je lichaam en geest herstellen door de rust en ontspanning, is het tijd om te onderzoeken wat je vooral wél wilt in het leven. Wat is jouw passie en wat wil je bijdragen op deze wereld? Waar word jij blij van, wat deed je als kind vaak, welke waarden zijn voor jou belangrijk? Goede kans dat je in deze fase tot de ontdekking komt dat je in een baan hebt gekozen die je steeds verder van innerlijke vervulling heeft afgedreven. Je hebt een mooie stok achter de deur om nu wél je hart te volgen en te kiezen voor een zinvolle besteding van je werkleven.
Dit klinkt natuurlijk allemaal heel mooi, maar vergeet niet dat het een proces is. Eén van de dingen die ik mensen altijd afraad is om te snel en overhaast beslissingen te nemen. Als je midden in een burn-out zit kan je de gevolgen van je keuzes vaak niet overzien. Zeg niet meteen je baan op voordat je bent hersteld en écht helder hebt wat voor jou belangrijk is. Zelfs dan is het geen schande om nog een tijdje te wachten totdat het voor jou goed voelt om de stap te zetten.
Zelf heb ik na mijn burn-out nog enkele jaren in de financiële sector gewerkt voordat ik definitief mijn baan aldaar heb opgezegd en mijn eigen coaching praktijk ben begonnen. Dat voelde soms dubbel omdat ik werkte in een omgeving waarvan ik wist dat het me geen echte voldoening gaf. Tegelijkertijd gaf het me ook de ruimte om mezelf om te scholen tot coach en kon ik zelf het moment kiezen waarop het voor mij goed voelde om de carrièreswitch te maken. Toen ik één keer de stap ging maken was ik er ook echt klaar voor.
Een mooi en inspirerend voorbeeld is Eelco. Hij kwam jaren geleden in een burn-out terecht toen hij als journalist werkzaam was. Na zijn re-integratie bleef hij werkzaam in dit vakgebied en wisselde enkele keren van werkgever totdat hij in aanraking kwam met zijn passie. Hij besloot het roer om te gooien en heeft zich om laten scholen tot docent in het speciaal onderwijs. In onderstaande podcast vertelt hij openhartig over zijn reis en hoe de weg der geleidelijkheid hem heeft geholpen bij het vinden van voldoening in zijn huidige werk.
